Cây Lạc Tiên Có Tác Dụng Gì? 5 Bài Thuốc Hay Và Lưu Ý Dùng

Cây lạc tiên (dây nhãn lồng) xuất hiện rất nhiều tại Việt Nam và được dùng như một loại dược liệu chữa bệnh. Có rất nhiều nghiên cứu về thành phần, công dụng của loại cây này, tuy nhiên không phải ai cũng sử dụng đúng và hiệu quả. Ở bài viết dưới đây bạn đọc hãy cùng tìm hiểu chi tiết về lợi ích, cách dùng, lưu ý quan trọng về dây nhãn lồng để đảm bảo an toàn, tốt cho sức khỏe. 

Đặc điểm của cây lạc tiên

Cây lạc tiên thuộc họ chùm, dạng cây thân leo, còn được gọi là dây nhãn lồng, dây chùm bao. Loại cây này được tìm thấy rất nhiều ở vùng nhiệt đới như Việt Nam, chúng sinh trưởng và phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết thuận lợi và thường mọc ở bờ suối, ven sông, bụi rậm hoặc trong vườn nhà. 

Lạc tiên có thân chia thành nhiều đốt, có lông, lá màu xanh sẫm với dáng phình to ở đuôi, nhọn dần về phía đầu. Hoa sẽ mọc ra từ kẽ lá, cánh hoa màu trắng và chuyển dần thành màu tím nhạt khi gần về nhụy, có tua lông xung quanh. Quả của dây nhãn lông hình tròn, màu xanh khi non và vàng khi chín, trong quả gồm dịch và nhiều hạt nhỏ.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng loại cây này có chứa các thành phần hóa học khác nhau như: Alkaloid, Flavonoid, Saponin, Terpenoid, Flavonol glycoside, tất cả đều có lợi cho sức khỏe. 

Cây lạc tiên được sử dụng như dược liệu làm thuốc ở cả dạng khô và tươi. Với dược liệu tươi sau khi thu hái sẽ sử dụng được ngay nhưng không bảo quản được lâu. Trong khi đó dạng khô dễ bảo quản và vận chuyển. 

Cây lạc tiên có tác dụng gì?

Hiện nay, cây lạc tiên xuất hiện rất nhiều trong các bài thuốc Đông y nhờ mang đến nhiều công dụng với sức khỏe tổng thể, cụ thể:

• Chữa mất ngủ: Dây nhãn lồng có chứa hàm lượng lớn Alcaloid có khả năng ức chế hoạt động của cafein, giúp thư giãn thần kinh, an thần, giảm căng thẳng, stress. Nhờ đó khi sử dụng dược liệu này sẽ mang đến giấc ngủ ngon, sâu hơn, tránh tình trạng khó ngủ, mất ngủ, giấc ngủ chập chờn.
• Chống viêm, kháng khuẩn: Thành phần Flavonoid, Quercetin trong dây nhãn lồng được chứng minh là có khả năng chống viêm, kháng khuẩn mạnh, hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến nhiễm khuẩn.
• Cải thiện đau nhức xương khớp: Với khả năng chống viêm, kháng khuẩn, sử dụng dây nhãn lồng đặc biệt tốt cho bệnh nhân xương khớp, hỗ trợ cải thiện tình trạng đau nhức, sưng viêm, đồng thời giúp khớp xương vận động linh hoạt. 
• Thúc đẩy máu lưu thông: Nhờ hàm lượng dồi dào Flavonoid, dược liệu giúp thúc đẩy máu lưu thông tốt trong cơ thể, đặc biệt tốt cho hệ tim mạch, giữ huyết áp và nhịp tim luôn ở mức ổn định. 
• Cải thiện vấn đề về hệ tiêu hóa: Người ta tìm thấy trong cây lạc tiên có chứa nhiều thành phần giúp giảm chứng co thắt quá mức ở dạ dày và đường ruột, kích thích hệ tiêu hóa hoạt động bình thường. Vì thế những người bị đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, khó tiêu thường dùng loại cây này như một phương pháp chữa bệnh. 
• Hỗ trợ làm đẹp: Rất nhiều chị em sử dụng chiết xuất từ cây lạc tiên để làm đẹp, dưỡng da. Lý do là bởi loại cây này có tác dụng chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa và bảo vệ da trước tác hại của gốc tự do. 
• Giảm đau tử cung: Dược liệu có tác dụng làm giãn cơ, chống co thắt trong cơ thể nên làm giảm đau tử cung, thích hợp với chị em trong thời kỳ kinh nguyệt. 
• Thanh nhiệt, giải độc: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng cây lạc tiên có vị ngọt nhẹ, tính bình, giúp thanh nhiệt, loại bỏ nhanh độc tố ra ngoài cơ thể nên cực kỳ tốt cho trường hợp bị nóng trong, bốc hỏa hay mụn nhọt. 
• Tác dụng khác: Dây nhãn lồng còn được biết đến với công dụng giảm các triệu chứng của giai đoạn mãn kinh như đau đầu, mất ngủ, tức giận, trầm cảm. Ngoài ra, dược liệu còn hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường nhờ cơ chế tăng độ nhạy cảm của Insulin. 

Xem Thêm: Top 6 Cách Sử Dụng Cây Lạc Tiên Chữa Mất Ngủ

Một số bài thuốc hay từ cây lạc tiên

Cây lạc tiên chữa bệnh gì là vấn đề được nhiều người quan tâm. Hiện nay, ngoài sử dụng dược liệu trực tiếp, người ta còn chiết xuất thành phần có lợi từ lạc tiên để tạo thành những bài thuốc tốt cho sức khỏe.

Bài thuốc 1 – Chữa mất ngủ:

• Chuẩn bị khoảng 16g lạc tiên rửa sạch, thêm 1 ít lá dâu và tâm sen khi sắc thuốc để cải thiện chất lượng giấc ngủ tốt hơn.
• Sử dụng lạc tiên tươi rửa sạch, ngâm trong nước muối pha loãng khoảng 15 phút để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn. Có thể dùng nguyên liệu này nấu như các loại rau khác trong bữa ăn hàng ngày. 

Bài thuốc 2 – Thanh nhiệt, mát gan:

• Chuẩn bị nguyên liệu gồm 500g quả lạc tiên và 250g đường trắng.
• Bạn rửa sạch quả lạc tiên, sau đó cho cả lạc tiên và đường trắng vào đun cùng 1 lít nước sôi trong khoảng 20 phút trên lửa nhỏ. Sử dụng làm thức uống thay nước lọc hàng ngày.

Bài thuốc 3 – Cải thiện đau nhức xương khớp:

• Chuẩn bị 500g lạc tiên, 100g lá khổ qua và 300g hoa thiên lý.
• Đầu tiên rửa sạch các nguyên liệu, mang phơi khô rồi sao vàng, hạ thổ (rang dược liệu đến khi vàng và có mùi thơm thì đổ xuống đất để phơi) trong 1 tháng. Tiếp tục tán hỗn hợp thành dạng bột mịn, cho vào lọ thủy tinh đậy kín nắp để bảo quản. Mỗi khi dùng bạn lấy 3 thìa cafe bột hòa cùng 100ml nước nóng để uống.

Bài thuốc 4 – Chữa viêm da, ngứa da:

• Chuẩn bị 2 – 3 nắm lá lạc tiên rửa sạch.
• Cho nguyên liệu vào nồi cùng 1 lít nước, đun đến khi sôi thì vặn nhỏ lửa. Tiếp tục đun trong vòng 15 phút để tinh chất trong dược liệu hòa tan trong nước. Sau đó sử dụng nước này để tắm hoặc ngâm rửa vùng da bị viêm, ghẻ ngứa. 

Đừng Bỏ Qua: Uống Cây Lạc Tiên Nhiều Có Tốt Không? Lưu Ý Khi Sử Dụng

Bài thuốc 5 – Chữa căng thẳng:

• Nguyên liệu cần chuẩn bị gồm 2 – 3 nắm lá lạc tiên tươi, 250g râu ngô.
• Bạn rửa sạch các nguyên liệu, riêng lạc tiên mang phơi khô và sao vàng hạ thổ. Tiếp đó cho lạc tiên và râu ngô vào nồi đất, đun cùng 500ml nước, ¼ thìa muối hạt trên lửa nhỏ, đến khi cạn còn 250ml nước thì tắt bếp. Sử dụng hỗn hợp nước thuốc này mỗi ngày 2 lần vào buổi trưa và tối để giảm căng thẳng, mệt mỏi. 

Tác dụng phụ có thể gặp

Mặc dù mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể, tuy nhiên cây lạc tiên vẫn có thể gây ra một số tác dụng phụ nếu bạn dùng sai cách, sau liều lượng:

• Gây buồn ngủ: Một số thành phần trong dược liệu có thể làm tăng lượng axit gamma-aminobutyric – một loại axit amin hoạt động tương tự chất dẫn truyền thần kinh. Vì thế nếu lạm dụng lạc tiên quá mức đều khiến người bệnh khó kiểm soát được cơn buồn ngủ. 
• Gây co thắt: Sử dụng dây nhãn lồng trong giai đoạn mang thai sẽ tăng nguy cơ bị cơ thắt tử cung gây chuyển dạ sớm, sinh non.
• Tác dụng phụ khác: Một số trường hợp dùng dược liệu này sai cách rơi vào tình trạng chóng mặt, khó chịu, tạo cảm giác hoang mang. Ngoài ra, với cơ địa nhạy cảm dễ bị rối loạn tiêu hóa hoặc có phản ứng dị ứng trên da hoặc hệ hô hấp. 

Có Thể Bạn Quan Tâm: Đau Dạ Dày Có Uống Được Cây Lạc Tiên Không? Uống Thế Nào?

Lưu ý quan trọng khi dùng cây lạc tiên

Để đảm bảo an toàn và tăng hiệu quả chữa bệnh, khi sử dụng cây lạc tiên, bạn cần đặc biệt chú ý một số vấn đề sau:

• Lựa chọn loại cây khỏe mạnh, không sâu bệnh, không chứa hóa chất độc hại, ngoài ra nên tìm mua dược liệu ở địa chỉ uy tín để đảm bảo chất lượng, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Bảo quản dược liệu ở nơi khô thoáng, sạch sẽ, nếu dược liệu có dấu hiệu ẩm mốc, tuyệt đối không nên sử dụng.
• Không dùng dây nhãn lồng cho phụ nữ mang thai, đang trong thời kỳ cho con bú, trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, người bị suy thận hay huyết áp thấp.
• Không sử dụng lạc tiên để uống thay trà liên tục trong 1 tuần và làm thuốc quá 8 tuần vì có thể gặp tác dụng phụ.
• Trường hợp chuẩn bị tiến hành phẫu thuật nên ngừng dùng dược liệu này ít nhất 2 tuần, ngoài ra nếu đang sử dụng các loại thuốc chữa bệnh khác cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng lạc tiên. 

Tìm Hiểu Thêm: Người Tiểu Đường Có Uống Được Cây Lạc Tiên Không? 

Cây lạc tiên mặc dù có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe và thường được dùng làm thuốc, tuy nhiên không thể thay thế hoàn toàn thuốc chữa bệnh, đặc biệt là với các bệnh mãn tính. Vì thế tốt nhất bạn nên thăm khám và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi có ý định sử dụng. Đặc biệt chú ý tuân thủ đúng liều lượng, cách dùng, tần suất để đảm bảo an toàn tuyệt đối, tránh gặp tác dụng phụ.